ABD ve Rusya arasında karşılıklı yapılan açıklamalarla tırmanan nükleer gerginlik tüm dünyada endişeyle takip ediliyor. Rusya’nın gerçekleştirdiği silah denemelerinin ardından ABD yönetiminden sert açıklamalar gelmişti. Daha önce Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, nükleer tahrikli Burevestnik kıtalararası seyir füzesinin ve Poseidon nükleer insansız sualtı aracının testlerinin tamamlandığını duyurmuştu. Bunun ardından ABD Başkanı Donald Trump, dikkat çeken bir çıkışla, ülkesinin yeniden nükleer silah testlerine başlayacağını açıkladı.
Trump, konuyla ilgili daha sonra yaptığı açıklamalarda detay vermedi. ABD Başkanı, nükleer silah testlerinden kastının “yer altında nükleer ateşleme testleri” olup olmadığı sorusuna net bir yanıt vermekten kaçınırken, “Çok yakında öğreneceksiniz ama bazı testler yapacağız” dedi. Trump’ın bu denemelerden neyi kast ettiği halen bilinmiyor.
Görüşmeden hemen sonra!
Bununla birlikte ABD yönetiminin Moskova’nın adımları konusundaki esas rahatsızlığının Rusya’nın Ukrayna’da ‘9M729’ füzesi kullanması olduğu ifade ediliyor. Nitekim Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiha, Rusya’nın son aylarda Ukrayna’da seyir füzesi kullandığını belirtirken, bu füzenin gizlice geliştirildiğini, bunun sonucunda Trump’ınilk döneminde Moskova ile imzaladığı nükleer silah kontrol anlaşmasını bozduğunu söyledi. Bu açıklamalar, Rusya’nın 9M729 kara füzesini Ukrayna’da bir muharebede kullandığına dair ilk teyit oldu. Sibiha, “Rusya’nın son aylarda Ukrayna’ya karşı INF yasağı kapsamındaki 9M729’u kullanması, Putin’in ABD’ye ve Başkan Trump’ın Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşını sona erdirme yönündeki diplomatik çabalarına saygısızlığını gösteriyor” dedi.
Füzelerin kullanılma zamanlaması da manidar. Zira Ukraynalı kaynaklar saldırıların 21 Ağustos’ta başladığını ifade ediyor. Trump ve Putin, 15 Ağustos’ta Alaska’da bir araya gelmişti. Trump’ın barış anlaşması arayışında olduğu bir dönemde, Moskova’nın tutumu ABD’yi rahatsız ediyor.
Pentagon Ukrayna’ya Tomahawk onayı verdi
CNN’in konuya yakın yetkililere dayandırdığı habere göre, ABD Savunma Bakanlığı, Ukrayna’ya uzun menzilli Tomahawk füzeleri tedariki için Beyaz Saray’a yeşil ışık yaktı.Bununla birlikte nihai dış tedarik onayı, ABD Başkanı Donald Trump’a bırakıldı. Trump, ekim başında Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile Beyaz Saray’daki görüşmesinde füzelerin Ukrayna’ya tedarikini tercih etmediğini söylemişti.
9M729 nedir?
Rusya’da SSC-8 olarak da anılan 9M729, ABD’nin 2019 yılında Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler (INF) Anlaşması’ndan çekilmesine yol açan silah olarak biliniyor. Washington, füzenin anlaşmayı ihlal ettiğini ve 500 km menzil sınırının çok ötesine uçabileceğini belirtmiş, bu Rusya tarafından reddedilmişti. 1987’de imzalanan anlaşma, 500 ila 5 bin 500 kilometre menzilli, karadan fırlatılan nükleer ya da konvansiyonel balistik ve seyir füzelerinin imhasını öngörüyordu. Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra Rusya bu anlaşmaya taraf olmuştu. Trump, Rusya’nın geliştirdiği 9M729 füzesinin 500 kilometreden daha fazla menzile sahip olduğunu savunmuş, bunun INF anlaşmasını ihlal ettiğini belirtmişti. Kremlin ise füzenin menzilinin 500 kilometre sınırının altında kaldığını öne sürmüştü. Füzenin gerçek menzilinin 2500 kilometre olduğu ifade ediliyor. ABD’nin çekilmesinin ardından Rusya da yükümlülüklerini askıya almış, bu yıl ise INF anlaşmasını tanımadığını resmen duyurmuştu.